Món ăn độc đáo từ khắp mọi miền đất nước Việt Nam không chỉ là những tinh hoa của văn hóa ẩm thực mà còn phản ánh sự phong phú của nguyên liệu tự nhiên. Từ những đặc sản núi rừng đến hải sản tươi ngon của biển cả, Việt Nam sở hữu một kho tàng món ăn độc đáo khiến bất kỳ ai cũng phải trầm trồ. Dưới đây Math Imex giới thiệu 12 món ăn độc đáo mà bạn không thể bỏ qua, cùng cách chế biến chi tiết để bạn có thể thử ngay tại nhà.
1. Bánh Khọt – Vũng Tàu
Món ăn độc đáo đầu tiên không thể không kể đến bánh khọt, đặc sản nổi tiếng của vùng biển Vũng Tàu. Bánh khọt giòn tan, thơm lừng với nhân tôm tươi ngon ăn kèm nước mắm chua ngọt là món ăn độc đáo tuyệt vời.
Nguyên liệu – món ăn độc đáo Vũng Tàu
Phần bột bánh:
- Bột gạo: 200g
- Bột năng: 50g
- Nước cốt dừa: 200ml
- Nước lọc: 500ml
- Bột nghệ: 1 muỗng cà phê (để tạo màu vàng đẹp cho bánh)
- Hành lá: 50g (thái nhỏ)
- Muối: 1/2 muỗng cà phê
- Đường: 1/2 muỗng cà phê
- Bột ngọt (mì chính): 1/2 muỗng cà phê
- Dầu ăn: dùng để quét khuôn bánh
Phần nhân bánh:
- Tôm tươi: 200g (bóc vỏ, rút chỉ đen)
- Mực tươi: 200g (làm sạch, cắt miếng nhỏ vừa ăn)
- Hành tím: 1 củ (băm nhỏ)
- Gia vị: muối, tiêu, nước mắm
Phần nước mắm:
- Nước mắm ngon: 3 muỗng canh
- Đường: 2 muỗng canh
- Nước lọc: 4 muỗng canh
- Chanh: 1 quả (vắt lấy nước cốt)
- Ớt tươi: 1 trái (băm nhỏ)
- Tỏi: 1 tép (băm nhỏ)
Cách nấu món bánh khọt Vũng Tàu:
Bước 1: Chuẩn bị bột bánh
- Trong một tô lớn, trộn đều bột gạo, bột năng, nước cốt dừa, bột nghệ, muối, đường, và bột ngọt. Đổ từ từ nước lọc vào, khuấy đều cho bột tan mịn, không bị vón cục.
- Cho hành lá thái nhỏ vào bột, để tạo vị thơm và màu xanh bắt mắt cho bánh.
- Để bột nghỉ trong khoảng 30 phút trước khi đổ bánh.
Bước 2: Sơ chế nhân bánh
- Tôm và mực sau khi làm sạch, ướp với một chút muối, tiêu và hành tím băm nhỏ. Ướp trong 15 phút để ngấm gia vị.
- Nếu thích, bạn có thể xào sơ tôm và mực với một ít dầu để chúng săn lại và thấm gia vị hơn.
Bước 3: Pha nước mắm
- Trong một chén nhỏ, hòa tan nước mắm, đường và nước lọc. Khuấy đều cho đến khi đường tan hoàn toàn.
- Thêm nước cốt chanh, tỏi, và ớt vào, điều chỉnh độ ngọt, mặn, chua theo khẩu vị.
Bước 4: Đổ bánh khọt
- Chuẩn bị khuôn bánh khọt (loại khuôn nhỏ, tròn), quét một lớp dầu mỏng vào từng lỗ khuôn để bánh không bị dính.
- Đun nóng khuôn trên bếp ở lửa vừa, sau đó múc bột đổ vào từng lỗ khuôn (đổ khoảng 2/3 khuôn để khi chín, bánh nở đều).
- Đặt một con tôm hoặc một miếng mực lên trên mỗi chiếc bánh.
- Đậy nắp lại và nấu khoảng 5-7 phút cho đến khi bánh giòn ở dưới, chín đều và có màu vàng đẹp mắt. Mở nắp và quét thêm chút dầu để bánh có độ giòn hấp dẫn hơn.
2. Cơm Lam – Tây Nguyên
Cơm lam là món ăn độc đáo của người dân Tây Nguyên, được nấu trong ống tre, mang hương vị đặc biệt từ tre và khói lửa.
Nguyên liệu – món ăn độc đáo Tây Nguyên
- Gạo nếp: 500g (nên chọn gạo nếp nương hoặc gạo nếp cái hoa vàng để cơm được dẻo và thơm).
- Ống tre: 5-6 ống (nên chọn tre non, đường kính khoảng 5-6cm, dài khoảng 30-40cm).
- Nước cốt dừa: 100ml (có thể thay thế bằng nước lọc nếu không thích nước cốt dừa).
- Muối: 1 muỗng cà phê.
- Lá chuối hoặc lá dong: Dùng để bịt đầu ống tre.
Cách nấu Cơm Lam:
Bước 1: Chuẩn bị nguyên liệu
- Gạo nếp: Vo sạch gạo nếp, ngâm nước lạnh từ 3-4 tiếng hoặc qua đêm để gạo nở và dẻo hơn khi nấu.
- Sau khi ngâm, vớt gạo ra để ráo nước, rồi trộn đều với một ít muối để cơm có vị đậm đà hơn.
Bước 2: Chuẩn bị ống tre
- Ống tre: Rửa sạch cả bên trong và ngoài, để ráo. Nếu có sẵn tre nứa non, bạn nên cắt bỏ đầu, giữ lại phần thân có độ dài khoảng 30-40cm.
- Lá chuối hoặc lá dong: Rửa sạch, dùng để bịt kín một đầu của ống tre, giúp giữ hơi và làm cơm chín đều hơn khi nướng.
Bước 3: Cho gạo vào ống tre
- Đổ gạo nếp vào ống tre sao cho lượng gạo chiếm khoảng 2/3 ống để có khoảng không gian cho gạo nở khi chín.
- Thêm nước cốt dừa hoặc nước lọc vào ống. Mực nước cao hơn mặt gạo khoảng 1-2cm.
- Bịt đầu còn lại của ống tre bằng lá chuối, đảm bảo ống kín nhưng không quá chặt để hơi nước có thể thoát ra khi nấu.
Bước 4: Nướng cơm lam
- Đặt các ống tre đã chuẩn bị lên bếp than hoặc lửa trại. Bạn có thể dựng các ống tre nghiêng so với lửa, quay đều để cơm chín đều từ mọi phía.
- Nướng cơm khoảng 30-45 phút, tùy thuộc vào độ lớn của ống tre và lửa. Trong quá trình nướng, bạn phải liên tục xoay ống để tránh cơm bị cháy một bên và đảm bảo cơm chín đều.
3. Gỏi Cá Mai – Phú Yên
Món ăn độc đáo này sử dụng cá mai, loài cá nhỏ tươi ngon vùng biển Phú Yên, tạo nên món gỏi tươi mát, đậm đà vị biển.
Nguyên liệu – món ăn độc đáo Phú Yên
- Cá mai tươi: 500g (loại cá mai nhỏ, có thân thon dài, màu trong, thường được dùng làm gỏi vì thịt mềm, ít tanh).
- Rau sống ăn kèm: Rau diếp cá, rau húng lủi, rau quế, rau mùi, dưa leo, chuối xanh, khế chua.
- Bánh tráng nướng: 4-5 cái (bánh tráng mỏng, giòn để ăn kèm).
- Bún tươi: 200g (tuỳ chọn, ăn kèm với gỏi).
- Chanh tươi: 3-4 quả (dùng để tẩy sạch cá và làm nước chấm).
- Đậu phộng rang: 50g (giã nhỏ).
- Hành tím, tỏi, ớt: 50g (băm nhỏ để làm nước chấm và phi hành).
- Gừng, riềng: 1 củ nhỏ mỗi loại (băm nhuyễn để tẩy mùi cá).
- Nước mắm ngon: 3-4 thìa canh (loại nước mắm nguyên chất).
- Đường, muối, tiêu, bột ngọt: Gia vị dùng để nêm nếm.
Cách làm
Bước 1: Sơ chế cá mai
- Lọc xương: Cá mai sau khi mua về, bạn rửa sạch với nước, dùng kéo cắt bỏ đầu, đuôi và bụng, rồi lọc xương cá sao cho chỉ giữ lại phần thịt.
- Khử mùi tanh: Để cá không bị tanh, bạn cho cá vào nước pha loãng với chanh và gừng, riềng giã nhuyễn. Ngâm cá trong khoảng 5-10 phút, sau đó vớt ra, xả lại với nước sạch, để ráo.
- Ướp cá: Sau khi cá ráo, ướp cá với chút nước mắm, chanh và tiêu, đảo nhẹ tay để cá thấm đều gia vị và giữ được độ tươi ngon.
Bước 2: Chuẩn bị rau sống và gia vị
- Chuối xanh và khế: Gọt vỏ, thái lát mỏng rồi ngâm vào nước chanh để tránh bị thâm.
- Các loại rau sống: Rửa sạch, để ráo và cắt nhỏ vừa ăn.
- Đậu phộng: Rang vàng, giã nhỏ để khi ăn rắc lên trên gỏi.
Bước 3: Nước chấm
- Pha nước chấm từ: 3 muỗng nước mắm ngon, 1 muỗng đường, ớt băm, tỏi băm, nước cốt chanh (cân đối theo khẩu vị). Khuấy đều cho tan đường và nêm nếm lại cho vừa miệng.
- Mắm nêm (tùy chọn): Một số vùng sử dụng mắm nêm đặc trưng, bạn có thể thêm tỏi, ớt, chanh vào mắm nêm và điều chỉnh độ mặn, ngọt, chua.
Bước 4: Trộn gỏi
- Cho cá mai đã sơ chế vào tô lớn, trộn nhẹ với nước cốt chanh và chút gia vị (muối, tiêu, bột ngọt) cho thấm đều.
- Thêm hành phi, đậu phộng rang, rau thơm thái nhỏ vào trộn đều với cá.
4. Lẩu Mắm – Cần Thơ
Lẩu mắm là một trong những món ăn độc đáo của miền Tây Nam Bộ, đặc biệt là ở Cần Thơ. Với hương vị đậm đà từ mắm cá linh hoặc mắm cá sặc, món lẩu này kết hợp giữa các nguyên liệu tươi ngon từ đồng ruộng và sông nước, mang đến hương vị khó quên cho thực khách. Hãy cùng tìm hiểu cách nấu món lẩu mắm – món ăn độc đáo này nhé!
Nguyên liệu – món ăn độc đáo Cần Thơ
- Mắm cá linh hoặc mắm cá sặc: 300g
- Thịt ba chỉ: 300g
- Cá basa hoặc cá lóc: 500g
- Tôm tươi: 300g
- Mực tươi: 200g
- Cà tím: 2 quả
- Rau sống: rau muống, rau nhút, bông súng, bông điên điển, rau đắng.
- Đậu bắp: 200g
- Ớt, sả, tỏi, hành tím: 100g (sơ chế băm nhuyễn)
- Nước dừa tươi: 1 lít
- Bún tươi: 1kg
- Gia vị: muối, đường, hạt nêm, nước mắm.
Cách nấu lẩu mắm – món ăn độc đáo của Cần Thơ
Bước 1: Nấu nước lẩu mắm
- Mắm cá linh hoặc mắm cá sặc đem nấu với 1 lít nước, sau đó lọc qua rây để lấy phần nước cốt, bỏ xác mắm.
- Phi thơm sả, tỏi và hành tím băm nhuyễn, sau đó cho phần nước mắm đã lọc vào. Tiếp tục đun nhỏ lửa.
- Cho thêm nước dừa tươi vào nồi để tạo độ ngọt tự nhiên và nấu sôi.
Bước 2: Sơ chế nguyên liệu
- Thịt ba chỉ cắt miếng vừa ăn, ướp gia vị với muối, hạt nêm, để thấm.
- Cá rửa sạch, cắt khúc. Tôm và mực cũng rửa sạch và để ráo.
- Cà tím thái lát vừa ăn, đậu bắp cắt đôi.
- Các loại rau sống nhặt sạch, rửa qua nước muối loãng và để ráo.
Bước 3: Hoàn thành nước lẩu
- Sau khi nước mắm và nước dừa sôi, nêm gia vị cho vừa ăn với đường, hạt nêm và một ít nước mắm.
- Cho thịt ba chỉ vào nồi nấu trước cho chín mềm.
- Tiếp tục cho cà tím, đậu bắp và các loại hải sản (tôm, mực, cá) vào.
5. Nem Nướng Nha Trang
Món ăn độc đáo Nem nướng là món ăn độc đáo hấp dẫn với thịt nướng thơm phức, ăn kèm bánh tráng và nước chấm đặc biệt.
Nguyên liệu để làm món ăn độc đáo Nem Nướng
Để tạo nên một đĩa nem nướng Nha Trang thơm ngon và chuẩn vị, bạn cần chuẩn bị những nguyên liệu sau:
- Thịt heo xay: 500g (nên chọn phần thịt nạc mông hoặc thịt ba chỉ để có độ béo vừa phải)
- Tỏi: 2-3 tép, băm nhuyễn
- Hành tím: 2 củ, băm nhỏ
- Hạt nêm: 1 muỗng cà phê
- Đường: 1 muỗng cà phê
- Mắm tôm: 2 muỗng canh (hoặc có thể thay bằng nước mắm nếu không thích mắm tôm)
- Tiêu: 1/2 muỗng cà phê
- Bột năng: 1 muỗng canh
- Giấy bạc hoặc que tre (dùng để cuốn nem)
- Gia vị khác: Nước mắm, đường, tỏi ớt, rau sống như rau diếp cá, húng quế, giá đỗ…
Cách làm món Nem Nướng Nha Trang
Dưới đây là các bước thực hiện món nem nướng Nha Trang:
- Sơ chế thịt:
- Thịt heo rửa sạch, thái thành miếng nhỏ rồi xay nhuyễn hoặc dùng máy xay thịt.
- Cho tỏi, hành tím băm nhỏ vào thịt xay để tăng thêm hương vị.
- Trộn gia vị:
- Trong một tô lớn, bạn cho thịt xay vào cùng với hạt nêm, đường, tiêu, mắm tôm, và bột năng. Trộn đều cho gia vị ngấm vào thịt, đảm bảo hỗn hợp trở nên mịn và dẻo.
- Tạo hình nem:
- Lấy một ít hỗn hợp thịt xay, nặn thành các viên nhỏ vừa ăn. Nếu bạn muốn nem nướng Nha Trang có hình dáng đẹp mắt, có thể dùng tay nặn thành những que dài.
- Dùng que tre hoặc giấy bạc cuốn quanh các viên nem đã nặn.
- Nướng nem:
- Làm nóng vỉ nướng hoặc bếp than hoa. Nướng nem trên vỉ hoặc xiên tre, xoay đều để nem chín vàng đều, khoảng 10-15 phút cho đến khi nem có màu vàng ruộm, thơm phức.
- Chuẩn bị nước mắm:
- Trong khi nướng, bạn có thể chuẩn bị nước mắm chấm cho món ăn độc đáo. Pha nước mắm với đường, tỏi, ớt và một chút nước để tạo thành một loại nước mắm chấm thơm ngon, phù hợp với nem.
6. Thịt Trâu Gác Bếp – Điện Biên
Một trong những món ăn độc đáo của vùng núi phía Bắc, thịt trâu gác bếp mang hương vị đậm đà, cay cay, thơm nồng của khói.
Nguyên Liệu – món ăn độc đáo Điện Biên
- Thịt trâu: 1 kg (chọn phần bắp hoặc phần thịt nạc có ít mỡ)
- Ớt tươi: 5-6 quả
- Tỏi: 3-4 củ
- Gừng: 1 củ nhỏ
- Gia vị:
- Muối: 1 thìa canh
- Đường: 1 thìa cà phê
- Hạt nêm: 1 thìa cà phê
- Nước mắm: 2 thìa canh
- Tiêu: 1/2 thìa cà phê
- Rượu trắng: 2 thìa canh
- Lá chanh (hoặc lá dong): 10-15 lá để gói thịt
- Dây để treo (nếu có)
Cách Nấu
- Chuẩn bị thịt trâu:
- Rửa sạch thịt trâu, sau đó cắt thành các miếng dài, có chiều dày khoảng 2-3 cm. Cắt theo thớ của thịt để dễ dàng nướng.
- Tẩm ướp gia vị:
- Xay nhỏ tỏi, gừng, ớt tươi. Sau đó, trộn chúng với muối, đường, hạt nêm, tiêu, nước mắm và rượu trắng vào một bát.
- Thoa đều hỗn hợp gia vị lên từng miếng thịt trâu, đảm bảo thịt được ướp thấm đều gia vị. Để thịt trâu ướp khoảng 4-5 giờ hoặc qua đêm để gia vị ngấm sâu vào thịt.
- Gác bếp:
- Sau khi thịt đã thấm gia vị, xếp các miếng thịt lên khung treo bếp. Nếu không có bếp truyền thống, bạn có thể dùng lò nướng với nhiệt độ thấp (50-60 độ C) và để thịt khô trong khoảng 2-3 giờ.
- Trong quá trình gác bếp, nên cho một ít lá chanh hoặc lá dong để tạo hương thơm cho thịt.
- Kiểm tra và bảo quản:
- Sau khi thịt đã khô, lấy xuống và cắt thành từng lát mỏng. Món thịt trâu gác bếp khi hoàn thành có màu nâu vàng, khô và có mùi thơm đặc trưng của gia vị và khói.
- Bạn có thể bảo quản món món ăn độc đáo này trong ngăn mát tủ lạnh để sử dụng dần.
7. Bún Cá Rô Đồng – Hải Dương
Món ăn độc đáo của Hải Dương này kết hợp giữa cá rô đồng ngọt thịt và nước dùng thanh mát, khiến người ăn khó quên.
Nguyên liệu – món ăn độc đáo Hải Dương
- Cá rô đồng: 500g (có thể dùng cá rô đồng tươi hoặc đông lạnh)
- Bún tươi: 500g
- Cà chua: 2 quả
- Dứa: 1/2 quả
- Hành khô: 2 củ
- Tỏi: 2 tép
- Gừng: 1 củ nhỏ
- Rau thơm: Rau mùi, hành lá, rau sống tùy thích
- Gia vị: Muối, đường, bột canh, hạt nêm, mắm tôm (nếu thích)
- Nước dùng: Xương lợn hoặc xương gà (ninh lấy nước dùng)
- Ớt tươi: Tùy khẩu vị
Cách nấu:
- Sơ chế cá rô đồng:
- Cá rô đồng rửa sạch, bỏ vảy và mang. Nếu cá có mùi tanh, bạn có thể ngâm với muối và rửa lại bằng nước sạch.
- Sau đó, luộc cá trong nước sôi với một chút muối và gừng đập dập để khử mùi tanh. Khi cá chín, vớt ra để nguội, sau đó gỡ thịt và xương. Bạn có thể giữ lại xương cá để nấu nước dùng, hoặc chỉ dùng thịt cá.
- Nấu nước dùng:
- Đun nóng một chút dầu ăn trong nồi, cho hành, tỏi băm nhỏ vào phi thơm. Sau đó, cho cà chua đã cắt nhỏ vào xào sơ cho chín mềm.
- Đổ nước hầm xương vào nồi cà chua, nêm gia vị vừa ăn (muối, bột canh, hạt nêm).
- Cho dứa đã cắt miếng vào nồi để tạo vị chua nhẹ cho nước dùng. Đun nước dùng trong khoảng 15-20 phút.
- Luộc bún:
- Luộc bún trong nước sôi cho đến khi bún chín mềm, vớt ra rổ để ráo nước.
- Hoàn thành món ăn độc đáo Bún Cá Rô Đồng:
- Cho bún vào tô, xếp thịt cá rô đồng lên trên, thêm rau thơm, hành lá và rau sống tùy thích.
- Chan nước dùng nóng lên trên bún, trang trí thêm một ít ớt tươi nếu muốn món ăn độc đáo thêm phần cay nồng.
8. Chả Cá Lã Vọng – Hà Nội
Chả cá Lã Vọng là món ăn độc đáo nổi tiếng của Hà Nội với hương vị cá lăng nướng thơm ngon ăn kèm bún và rau sống.
Nguyên liệu – món ăn độc đáo Hà Nội
- Cá lăng: 300g
- Mẻ, mắm tôm, bột nghệ
- Hành lá, thì là, lạc rang, bún
Cách làm:
- Ướp cá lăng với mẻ, mắm tôm, nghệ trong 30 phút.
- Nướng cá trên than hoa đến khi chín vàng.
- Ăn kèm cá với bún, rau sống và mắm tôm pha chua cay.
Những món ăn độc đáo từ các nguyên liệu địa phương khắp Việt Nam luôn chứa đựng sự sáng tạo và tình yêu thương của người dân nơi đây. Mỗi món ăn độc đáo là một câu chuyện về lịch sử, văn hóa và con người của từng vùng miền. Nếu bạn là người yêu thích khám phá ẩm thực, hãy thử những món ăn độc đáo này để có những trải nghiệm thú vị và bổ ích.